CIĘCINA

Cięcina jest to rozległa wieś w południowej części Polski, na terenie woj. śląskiego w Gminie Węgierska Górka.
Położona jest na prawym brzegu rzeki Soły, u wylotu potoku Cięcinka na wysokości 380 m n.p.m.
Krajobraz Cięciny cechują zaokrąglone grzbiety górski i dość strome zbocza. Nie tworzy on jednolitego pasma górskiego lecz rozpada się na kilka grup górskich o charakterze równikowym: Barania Góra, Pasmo  Abrahamowa i południkowym Kiczera, Magura.
Najstarsze wzmianki historyczne o osadnictwie na terenie Żywiecczyzny można znaleźć w spisach świętopietrza diecezji krakowskiej z XIV w Jana Długosza. Najwcześniejszą wzmianka o Żywcu pochodzi z 1308r i z tego samego roku o osadzie w Cięcinie, którą na początku zamieszkiwało 150 osób.

Wieś położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Węgierska Górka. Do 1954 roku istniała gmina Cięcina.
Miejscowość położona w Beskidzie Żywieckim niedaleko Beskidu Śląskiego i Żywca. Pod względem zabudowy dzieli się na dwie części: Cięcinę Górną, położoną w wąskiej dolinie potoku Cięcinka, i Cięcinę Dolną, położoną w szerokiej dolinie rzeki Soły. Od południowego zachodu miejscowość graniczy z Węgierską Górką. Od północy Cięcinę otaczają szczyty: Kiczora (838 m n.p.m.), Magura (891 m n.p.m.), Skała (946 m n.p.m.). Jej południowo-wschodnie granice wyznaczone są wzdłuż grzbietu Abrahamowa (857 m n.p.m.).
Cięcina należy do najstarszych wsi na Żywiecczyźnie obok Gilowic, Lipowej i Radziechów. Osadnictwo na terenie dzisiejszej Cięciny odbywało się już w XIII w. wraz z najstarszymi na Żywiecczyźnie prądami osadnictwa, czyli falą tzw. osadnictwa małopolskiego, a już w 1308 roku Cięcina była osadą liczącą 150 osób. W kronikach watykańskich (spis świętopietrza) w połowie XIV w. Cięcina wymieniana jest jako parafia posiadająca swój kościół.
W okresie średniowiecza, w czasie największego nasilenia wojen husyckich w Czechach i na Śląsku (1419-1436) Żywiec został opanowany na pewien czas przez oddziały husyckie. Husyci zajęli kościół św. Krzyża na Rudzy w Żywcu, a następnie kościół w Radziechowach. Być może wtargnęli też do Cięciny i spalili kościół, tak jak uczynili to w Łękawicy. Najprawdopodobniej dlatego w kronikach XV wiecznych 
W 1467 Cięcina wraz z całą Żywiecczyzną została przekazana przez Kazimierza Jagiellończyka Piotrowi Komorowskiemu herbu Korczak na własność dziedziczną. Komorowscy, aby powiększyć dochody zaczęli wzorem innych magnatów zakładać w swych dobrach duże gospodarstwa rolne, zwane folwarkami pańszczyźnianymi. Jeden z tych folwarków założony przez Mikołaja Komorowskiego objął Cięcinę z jej przysiółkiem Węgierską Górką.
W roku 1624 Komorowski przekazał jako zastaw dobra żywieckie królowej Konstancji żonie Zygmunta III Wazy. Konstancja słynęła z wielkiej pobożności i dlatego ogromne sumy przeznaczała na rozbudowę różnych kościołów. Fara radziechowska, do której przynależała ze swoim kościołem Cięcina, otrzymała dodatkowo wikariusza do obsługi wiernych kościoła w Cięcinie, bowiem jeden nie mógł sobie poradzić z posługą na tak obszernym terenie. W 1666 roku kościół świętej Katarzyny w Cięcinie otrzymał dzwonnicę.
Po śmierci Jana Kazimierza właściciela Żywiecczyzny w roku 1668 Cięcina wraz z całym Państwem Żywieckim została zakupiona przez Jana Wielopolskiego. W 1712 r. Cięcina wraz z innymi 12 wsiami wchodziła w skład klucza folwarcznego "Węgierska Górka".
W 1838 Adam Wielopolski, chcąc ratować topniejącą fortunę, postanowił wybudować na gruntach folwarku "Węgierska Górka" hutę żelaza, czego nie udało mu się dokończyć. Resztki jego fortuny nabył Karol Ludwik Habsburg i w 1844 r. dokończył budowę huty. Wybudowanie huty w Węgierskiej Górce korzystnie wpłynęło na rozwój gospodarczy Cięciny - wielu jej mieszkańców znalazło w niej zatrudnienie.
Po I wojnie światowej od 1920 r. Cięcina była gminą jednostkową. Z dniem 1 stycznia 1934 r. stała się gmina zbiorową do której należały: Żabnica, Brzuśnik, Juszczyna, Bystra, Wieprz, i Węgierska Górka, która stanowiła integralną część Cięciny. Stan taki trwał również podczas okupacji niemieckiej.
W 1954 r. nastąpiła reorganizacja i takie wsie jak: Wieprz, Bystra, Brzuśnik, Juszczyna i Żabnica, zostały odłączone od Cięciny. Dokonano również podziału terytorialnego Cięciny i utworzono osiedle Węgierska Górka. Od 1965 r. w Cięcinie istniała Gromadzka Rada Narodowa. Z dniem 1 stycznia 1973 r. przestała istnieć, zarządzeniem odgórnym włączono ją do nowego urzędu gminy w Węgierskiej Górce. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.
W Cięcinie swą siedzibę ma zakład produkujący wodę źródlaną "Żywiec Zdrój". Działają kluby sportowe takie jak: LKS Świt Cięcina, UKS MASYW Cięcina oraz rozgrywane są mecze III ligowej drużyny siatkarskiej KS Halny Węgierska Górka.

Kościoły
W Cięcinie znajdują się dwa kościoły wyznania rzymskokatolickiego należące do parafii Cięcina.
Kościół św. Katarzyny[edytuj | edytuj kod]
Information icon.svg Osobny artykuł: Kościół św. Katarzyny w Cięcinie.
XVI-wieczny zabytkowy drewniany kościół znajdujący się w centrum miejscowości.
Od początku swego istnienia do roku 1789 świątynia była kaplicą filialną kościoła w Radziechowach. Rozbudowana została staraniem plebana radziechowskiego, ks. Stanisława Kaszkowicza w latach 1666 - 1667 (o czym wspomina Dziejopis Żywiecki A. Komonieckiego). Pierwszym proboszczem, powstałej po 1789 roku parafii w Cięcinie został ks. Marceli Stupecki.

Kościół Przemienienia Pańskiego
Information icon.svg Osobny artykuł: Kościół Przemienienia Pańskiego w Węgierskiej Górce.
Zbudowany w latach 80. XX w. kościół pw. Przemienienia Pańskiego znajdujący się na styku miejscowości Cięcina i Węgierska Górka.
Jest to nowy kościół. Posiada jedne z największych w dawnym województwie bielskim, 36-głosowe organy piszczałkowe. W 2006 roku w kościele wybudowano nowy ołtarz wykonany z kilku rodzajów marmuru i granitu.

Ciekawe obiekty
Kaplica na Przegibie-Butorzonce
Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej z lat 70. XX w. na Przegibie-Butorzonce
Figura M.B. Różańcowej z 1890 r.
Kamienne pomniki na miejscowym cmentarzu z XVIII w.
Żeliwny odlew kaplicy nagrobnej z 1875 r. wykonany w miejscowej odlewni żeliwa Węgierska Górka
Krzyż na Magurze (891 m n.p.m.) z 1910 r.

Turystyka
Przez wieś przebiegają następujące szlaki:
szlak turystyczny czerwony Główny Szlak Beskidzki im. Kazimierza Sosnowskiego (GSB) (wzdłuż grzbietu Abrahamowa)
SAD logo.svg Szlak architektury drewnianej województwa śląskiego
Transbeskidzki Szlak Konny biegnący z Brennej w Bieszczady
Szlak Papieski w Gminie Węgierska Górka
Szlak rowerowy (czarny)
Ścieżka dydaktyczna "Żabnica - Cięcina"